08 mrt In de media | ‘Vernieuwen zit aspergepionier in bloed’
Met een nieuw folie zet aspergepionier Math Teeuwen in Velden opnieuw een stap in de innovatie van de aspergeteelt. De elastische kameleonfolie levert volgens hem een betere kwaliteit asperges en een efficiënter oogstproces op.
‘Ik zit al meer dan zeventig jaar in de asperges’, grapt de 73-jarige Math Teeuwen uit het Limburgse Velden. ‘Ik ben op 5 juli geboren en in het daaraan voorafgaande seizoen heeft mijn moeder volop asperges gestoken. Zo heb ik het aspergevirus opgelopen.’ In 1969 nam hij het bedrijf van zijn vader over, die in 1939 in Helden was begonnen met het kweken van asperges. In 1976 startte Teeuwen met de opkweek van aspergeplanten en in 1984 doopte hij de onderneming Teboza, een afkorting van Teeuwen, Aan den Boom, de achternaam van zijn vrouw, en Zandberg, het adres van de kwekerij.
Al die tijd was Teeuwen op zoek naar vernieuwing en verbetering. Zo was hij een van de eersten die in 1984 verwarmingsslangen aanlegde onder zijn aspergevelden. ‘Anderen vonden dat ik voor de kraaien stookte. Maar het lachen verging ze al snel toen ze zagen dat ik 30 tot 40 procent meer kilo’s oogstte en daar ook nog eens meer voor betaald kreeg.’ De ondernemer ontwikkelde in 1990 een zwart-witte folie als alternatief voor het tot dan toe gebruikte zwarte materiaal. ‘Een slimme Duitser patenteerde mijn vinding, waardoor ik een groot deel van mijn omzet kwijtraakte.’
Onderzoek en veredeling
In 2000 begon Teboza naast de andere activiteiten met onderzoek en veredeling, samen met de in de streek als Aspergepaus bekendstaande Piet Boonen. Zij ontwikkelden achthonderd kruisingen, totdat Nunhems Zaden de veredelings- en zaadproductietak in 2007 overnam. Een dochter en schoonzoon van Teeuwen werken nu bij Enza Zaden, waar zij hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van het aspergeras Daleza dat in november op de markt is gekomen.
Teeuwen is twintig jaar lang de hele wereld over gereisd om voorlichting te geven over de aspergeteelt en knowhow op te bouwen. ‘Ik vloog van Sri Lanka naar Bangkok en Jakarta en zat meer uren in het vliegtuig dan aan de grond. Dat houdt geen mens vol.’
Samen met drie andere aandeelhouders uit de familie heeft Teeuwen in september 2020 FI Trading opgericht, waarbij FI staat voor Foil Innovation. In zijn laatste actieve jaren wil de ondernemer de aspergeteelt op een hoger plan brengen door de teeltsystemen aan te passen, het oogsten minder arbeidsintensief te maken, de kwaliteit te verbeteren en de kostprijs te verlagen. ‘De concurrentie op de aspergemarkt is moordend en als teler hang je altijd aan de laatste mem, zoals we hier zeggen. Door te innoveren kunnen we een omslag maken en zorgen dat telers zelf weer hun marges bepalen en niet alleen supermarkten er geld aan verdienen.’
Kameleon
De eerste stap in het innovatietraject is de nieuwe folie die Teeuwen afgelopen najaar op de markt bracht. ‘Het idee daarvoor heb ik opgedaan in mijn huis in Spanje. Mijn kleindochter zag daar een kameleon en vroeg mij wat dat was. Toen ik uitlegde dat dit dier van kleur kan veranderen, kwam ik op de gedachte om een folie te ontwikkelen die met dat principe werkt.’
De Rey Pro TR product Kameleon Folie ontwikkelde de Limburger samen met de Spaanse kunststoffabrikant Reyenvas. De folie bestaat uit een zwarte onderlaag, een witte middenlaag en een biologisch afbreekbare toplaag, die meerdere kleuren kan hebben. Volgens Teeuwen is het de eerste folievernieuwing in de aspergeteelt van de afgelopen dertig jaar.
De asperges kunnen volgens de ondernemer onder de elastische en lichtdichte folie tot wel 15 centimeter boven het bed groeien. ‘En de kwaliteit is veel beter, omdat normaal gesproken asperges tot wel 40 procent blauwe en 20 procent losse koppen hebben. Met deze nieuwe folie heb je daar geen last van en ook niet van roest.’
Steekfrequentie omlaag
Dat de asperges wit blijven, heeft als bijkomend voordeel dat de steekfrequentie drastisch omlaag kan. In koude periodes is eens in de zeven dagen steken voldoende, als het warmer is eens in de vier dagen. Dat betekent dat de folie minder vaak van het bed af hoeft en dat ook voor het steken minder personeel nodig is, omdat het meer kan oogsten dan anders. ‘In plaats van 15 tot 20 kilo per uur kunnen stekers wel ruim 50 kilo per uur halen.’
Deze keer heeft Teeuwen zijn uitvinding wel gepatenteerd. ‘Dat kost zo’n 100.000 euro, maar ik verwacht dat we dat snel terug zullen verdienen.’ De folie is bedoeld voor de Europese markt en is na het verteren van de biologische toplaag nog vier jaar bruikbaar. Dit jaar ligt de productiecapaciteit op maximaal 5 ton per dag, maar de fabriek zal de productie komend seizoen opschalen. ‘Eerst is het een kwestie van overtuigen. Ik heb te maken met veel ongelovige Thomassen, die eerst willen zien en dan pas geloven.’
‘Folie verdient zich gemakkelijk terug’
De Kameleon-folie van FI Trading is op 18 november officieel gepresenteerd tijdens een digitaal innovatie-event van de Europäische Spargel- und Erdbeerbörse in het Duitse Karlsruhe. FI Trading heeft de rechten op de alleenverkoop en richt zich in eerste instantie op de Europese markt. Om de ontwikkelkosten van 175.000 euro terug te verdienen, is de folie duurder dan andere, namelijk 84 cent per strekkende meter. Dankzij de betere kwaliteit van de asperges en de efficiëntievoordelen bij het oogsten kan een aspergekweker de kosten voor de folie volgens Math Teeuwen in één jaar drie keer terugverdienen.
Op 26 januari trok een webinar in het Duits over de nieuwe vinding ruim honderd belangstellenden, waaronder een grote Duitse folieleverancier. In een proefkas van 1,2 hectare in Velden experimenteert Teeuwen met de nieuwe folie. Vanwege de positieve resultaten heeft hij besloten om de kas in zeven compartimenten op te delen. Daardoor kunnen de oogstmedewerkers iedere dag van de week in een deel van de kas oogsten.
Bron: Nieuwe Oogst (18 februari 2021)
